BEBOKI Z KATOWIC

"Beboki, to stwory ze śląskiej demonologii, których zasadniczą rolą było straszenie dzieci, aby te stały się grzeczne. W świetle ludowych wierzeń bebok był postacią wzbudzającą lęk, jednak moim zdaniem to tylko pozory. Beboki tak naprawdę tylko udają straszne po to, aby ludzie dawali im spokój" - Grzegorz Chudy

"Gatunkowo bebok niejako wymyka się klasyfikacjom, bo nie jest ani duchem, ani upiorem, ani czartem, ani skrzatem, ani elfem, ani kimkolwiek innym". Zatem kim jest? "No cóż, bebok to po prostu bebok, i jaki jest, każdy widzi. Czym jeszcze, oprócz zabierania dzieci i uczenia ich dobrych manier laską, wzmiankowany zajmuje się w życiu - nie wiadomo" - Waldemar Cichoń, "Bebok, heksa i inksi. Rzecz o śląskich strachach i straszkach"

Katowickie beboki - to grupa małych rzeźb plenerowych, które przedstawiają demona z wierzeń słowiańskich – beboka w zróżnicowanych formach i z różnymi atrybutami. Twórcą i pomysłodawcą figurek, które znajdują się w przestrzeni miejskiej Katowic, jest katowicki artysta Grzegorz Chudy. Jego pracownia znajduje się na terenie Nikiszowca przy ulicy Odrowążów 9/4. Sam autor na swoich rzeźbach przedstawia beboki jako sympatyczne stworki, a pomysł na ich wygląd zaczerpnął z rysunku dla dziecka. Pierwsze z nich pojawiły się w lipcu 2021 roku.

Beboki są głównie projektowane na zamówienia składane przez przedsiębiorców, lokalne społeczności bądź instytucje. Są one przez nich fundowane samodzielnie bądź też są finansowane m.in. ze zbiórek internetowych, czy też ze sprzedaży „cegiełek”. Najpierw bebok powstaje na papierze jako szkic, następnie jako akwarela, po czym następuje odlew figurki i jej umieszczenie w określonym miejscu. Są one tworzone z brązu w zabrzańskiej pracowni, którą prowadzą Dariusz Kik i Karolina Piechota.

Figurki beboków powstają również w formie m.in. magnesów, kartek świątecznych, akwareli, a także jako maskotki wykonywane przez Ewę Kapias ze Stowarzyszenia Rękodzieła „Manufaktura KrysKa Designe”, mającego siedzibę w Nikiszowcu, przy ulicy św. Anny.

Katowickie beboki stanowią jedną z atrakcji turystycznych Katowic i są porównywane do wrocławskich krasnali, czy do bachusików w Zielonej Górze. Na ich bazie funkcjonuje Katowicki Szlak Beboków, który z założenia ma zachęcać turystów do zwiedzania miasta. Organizatorzy umożliwili m.in. zbieranie stempli, za które jest możliwość otrzymania odznaki łowcy beboków.

Pierwsze tego typu figurki w przestrzeni miejskiej Katowic powstały w ramach Szlaku Ślonski Godki 7 września 2017 roku, lecz uległy one wkrótce kradzieży i dewastacji.